بازار برنج ایران این روزها با نوسانات شدید و رشد بی‌سابقه قیمت مواجه است و دهک‌های متوسط و پایین بیشترین فشار را تحمل می‌کنند. کارشناسان هشدار می‌دهند ادامه این روند می‌تواند امنیت غذایی و رفاه خانوارها را تهدید کند.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، بازار برنج ایران در ماه‌های اخیر با نوسانات بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شده و قیمت‌ها در بسیاری از نقاط کشور با رشد شدید همراه بوده است، حتی در فصل برداشت. کارشناسان و فعالان بازار، این وضعیت را نتیجه مجموعه‌ای از عوامل ساختاری و سیاستی می‌دانند؛ از محدودیت عرضه داخلی و مشکلات وارداتی گرفته تا افزایش هزینه‌های حمل و نقل، بسته‌بندی و انرژی. این شرایط فشار زیادی بر قدرت خرید خانوارها وارد کرده و کاهش دسترسی به برنج با کیفیت در دهک‌های متوسط و پایین جامعه، مهم‌ترین پیامد آن است.
مصرف‌کنندگان برای مدیریت هزینه‌ها به انتخاب انواع ارزان‌تر یا تغییر الگوی مصرف روی آورده‌اند، اما این اقدامات می‌تواند کیفیت تغذیه و امنیت غذایی، به ویژه برای کودکان و سالمندان، را تهدید کند. کارشناسان هشدار می‌دهند که ادامه روند فعلی ممکن است بازار را با بحران عرضه و افزایش نوسانات شدید مواجه کند و زنجیره تأمین را دچار آشفتگی کند.
یکی از چالش‌های اصلی، نبود هماهنگی میان سیاست‌های تولید، واردات و توزیع است. محدودیت واردات برخی انواع برنج خارجی، نوسانات نرخ ارز و نبود مکانیزم‌های دقیق برای کنترل جریان کالا، فاصله میان قیمت تولیدکننده و مصرف‌کننده را افزایش داده است. این شرایط همچنین زمینه دخالت دلالان و اختلاف قیمت در مناطق مختلف کشور را فراهم کرده است.
رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، افزایش بیش از ۱۴۶ درصدی قیمت برنج ایرانی در یک سال گذشته را تأیید کرد و توضیح داد که سیاست وزارت جهاد کشاورزی برای واردات دو کیلو برنج خارجی به ازای هر کیلو برنج ایرانی باعث خرید انبوه و ایجاد نوعی انحصار شده است. قیمت برنج ایرانی تا ۳۷۰ هزار تومان بالا رفت و در فصل برداشت به حدود ۲۲۰ هزار تومان کاهش یافت، اما کمبود برنج پاکستانی تأثیر منفی بر بازار گذاشت.
واردات برنج هندی با برداشتن ممنوعیت‌ها توانست قیمت‌ها را از ۸۶ هزار تومان به ۵۵ تا ۶۰ هزار تومان کاهش دهد و ثبات نسبی ایجاد کند، اما مشکلاتی مانند تأخیر در تخصیص ارز و تخلفات سامانه بازرگاه، مانع کنترل کامل بازار هستند.
کنگری تأکید کرد که بازار کالاهای اساسی وابسته به نرخ ارز است و نوسانات ارزی می‌تواند قیمت‌ها را افزایش دهد. او ایجاد هماهنگی میان تولید، واردات و توزیع، شفاف‌سازی عرضه و سیاست‌گذاری هدفمند برای حمایت از دهک‌های کم‌درآمد را به عنوان راهکارهای کلیدی برای کنترل قیمت و ثبات بازار معرفی کرد. در غیر این صورت، بازار برنج همچنان با فشار قیمتی و کاهش دسترسی مواجه خواهد بود و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی آن دامنه‌دار خواهد بود.
مشروح این گفتگو را با تیتر برنج پاکستانی را وارد بازار کنید تا قیمت برنج ایرانی بشکند را بخوانید؛
۲۲۳۲۲۴
