دولت «مسعود» زیر فشار تندروها/ استراتژی رقبای پزشکیان برای تک دوره‌ای شدن دولت به نتیجه می رسد؟
روزنامه کیهان با انتقاد از عملکرد رئیس جمهور بار دیگر سخن از برکناری و تک دوره ای شدن رئیس جمهور گفت؛ حال باید دید که جریان تندرو می‌تواند با فشار های سیاسی مسعود پزشکیان را از سیاست کنار بگذارد.
علیرضا نجمی: در روزهایی که دولت چهاردهم با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند جریان تندرو از تمام این مشکلات یک علم می‌سازد و ساز برکناری رئیس جمهور را کوک می‌کند. هم در مجلس شورای اسلامی و هم در روزنامه هایی از جنس کیهان، صحبت هایی از برکناری یا تلاش برای تک دوره ای شدن رئیس جمهور مطرح می‌شود.
یادداشت روزنامه کیهان با عنوان «از پوست خربزه مذاکره تا فشار سیاسی بر پزشکیان» مشخصا تلاشی در همین راستا را تبیین کرده است: «رأی‌دهندگان به پزشکیان انتظار دارند او با شفافیت، برنامه‌ای روشن و مدون برای ادامه مسیر آینده کشور ارائه دهد. نشریه تجارت فردا، از نشریات نزدیک به اصلاح‌طلبان، ضمن طرح این سؤال که آیا عمر سیاسی مسعود پزشکیان به پایان رسیده است؟، نوشت: مسعود پزشکیان از زمان آغاز ریاست‌جمهوری‌اش در تیر ۱۴۰۳، با بحران‌های متعدد و پیش‌بینی‌نشده‌ای مواجه شده که اگرچه در ایجاد آنها نقشی نداشته، اما شیوه مدیریتش، عیار حکمرانی او را نشان داده است. او با وعده رفع تحریم‌های اقتصادی، تنش‌زدایی بین‌المللی و گسترش آزادی‌های اجتماعی، اعتماد طبقه متوسط را جلب کرد و در رقابتی تنگاتنگ با حدود ۳ میلیون رأی اختلاف نسبت به سعید جلیلی، رئیس‌جمهور شد. با این حال، ناکامی در تحقق وعده‌های مهم، او را در برابر حامیان و مخالفانش، در موضع ضعف قرار داده است.آقای پزشکیان در موضع‌گیری‌های اخیر با صراحت از ناتوانی دولت در تأمین منابع مالی سخن گفته و به موانع داخلی و خارجی بر سر راه اداره کشور اشاره کرده، اما این توضیحات برای رأی‌دهندگان کافی نبوده و آنها انتظار دارند او با شفافیت، برنامه‌ای روشن و مدون برای ادامه مسیر آینده کشور ارائه دهد».
کیهان در نتیجه گیری این موضوع نوشته است:«با این توصیف به نظر می‌رسد آینده سیاسی پزشکیان به مراتب دشوارتر از گذشته خواهد بود. او با بحران‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، تشدید تحریم‌ها، و نارضایتی عمومی مواجه است. اگر نتواند در کوتاه‌مدت راهکارهایی عملی برای کاهش فشارهای معیشتی و بازسازی اعتماد ازدست‌رفته ارائه دهد، جایگاهش بیش از پیش تضعیف خواهد شد. سرنوشت او در این بزنگاه تاریخی رقم می‌خورد؛ جایی که باید بین شفافیت و سکوت، پذیرش مسئولیت یا فرافکنی، یکی را انتخاب کند. تغییر مسیر واقعی و طرح صادقانه مسائل با مردم با هدف احیای امید یا حرکت کردن در مسیر فعلی که از او سیاستمداری تشریفاتی و رئیس‌جمهوری تزئینی می‌سازد.یادآور می‌شود برخی غربگرایان و افراطیون مدعی اصلاحات، پوست خربزه دلخوشی به مذاکره را زیر پای دولت گذاشتند و یک سال فرصت تدبیر و طراحی مستقل از مذاکره را از آقای پزشکیان دریغ کردند. اما همان‌ها حالا که بن‌بستی در مقابل دولت ساخته‌اند، از پزشکیان می‌خواهند فرافکنی کند و کارشکنی آمریکا و اروپا را به نظام نسبت بدهد و استعفا کند تا آنها بتوانند ادامه مأموریت وطن‌فروشانه خود را با بهانه‌ای جدید پی بگیرند.»
این نگاه روزنامه کیهان در شرایطی مطرح می‌شود که عملکرد چند ماهه نخست دولت نشان داده پزشکیان اگرچه با محدودیت‌های فراوان روبه‌روست، اما در برخی موارد توانسته ابتکار عمل را در دست گیرد. متوقف‌کردن اجرای لایحه عفاف و حجاب آن‌گونه که بخش بزرگی از جامعه انتظار داشت نمونه‌ای روشن از این ایستادگی است. همچنین تلاش‌های اولیه برای از سرگیری مذاکرات خارجی، هرچند به نتیجه ملموس نرسید، نشان داد رئیس‌جمهور تمایل دارد سیاستی متفاوت با گذشته در پیش گیرد.
باید یادآور شد که مسعود پزشکیان در روز تحلیف، با اولین مشکل خود روبرو شد؛ تبعات داخلی و خارجی ترور اسماعیل هنیه در تهران. ادامه این روند دولت را در موقعیتی متمایز از دول قبل قرار داد و تجربه جنگ 12 روزه بر دولت و ملت نیز تحمیل شد.با این حال پرسش اصلی اینجاست که آیا جریان‌های تندرو قصد دارند با تشدید فشارها پزشکیان را از میدان سیاسی کنار بزنند تا فردی همسو با خود را بر صندلی ریاست جمهوری بنشانند؟ آینده سیاسی رئیس‌جمهور، به‌ویژه در سال نخست، بیش از هر زمان دیگری زیر ذره‌بین است. جریان تندرو به دنبال این هستند که مسعود پزشکیان را تک دوره ای کنند و او را از فضای سیاسی کنار بگذارند.
موضع روزنامه کیهان و هشدار به دولت
روزنامه کیهان، آینده سیاسی مسعود پزشکیان را «دشوارتر از گذشته» توصیف کرده و تاکید کرده است که دولت او با «بحران‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی» مواجه است. اگر رئیس‌جمهور نتواند راهکارهای عملی برای کاهش فشارهای معیشتی و بازسازی اعتماد از دست‌رفته ارائه دهد، جایگاه او بیش از پیش تضعیف خواهد شد. این نوع موضع‌گیری‌ها، به‌ویژه در روزنامه‌ای که نماد جریان تندرو محسوب می‌شود، نشانه‌ای آشکار از فشارهای سیاسی پیش رو و تلاش برای محدود کردن اختیارات دولت پزشکیان است.
تاکید کیهان بر دشواری مسیر سیاسی رئیس‌جمهور، بیشتر از آنکه صرفاً تحلیل بحران‌های اقتصادی و اجتماعی باشد، حامل هشداری ضمنی برای سیاست‌های آینده است: جریان‌های تندرو نمی‌خواهند او بیش از یک دوره در قدرت باقی بماند و درصدد هستند زمینه‌های سیاسی برای جایگزینی فردی همسو با دیدگاه‌های خود فراهم شود.
چالش‌های دولت پزشکیان
دولت مسعود پزشکیان در بدو فعالیت خود با چالش‌های متعددی رو برو بوده است. از یک سو، فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌ها و کاهش قدرت خرید مردم، باعث افزایش نارضایتی عمومی شده است. از سوی دیگر، بحران‌های اجتماعی مانند اعتراضات صنفی و انتظارات مختلف اقشار جامعه، توانایی دولت برای اعمال سیاست‌های اصلاحی را محدود کرده است. فشارهای سیاسی داخلی نیز شرایط را پیچیده‌تر کرده و باعث شده هر تصمیم اقتصادی یا اجتماعی، به سرعت در سطح رسانه‌ها و محافل سیاسی تحلیل و نقد شود.
در کنار این مسائل، محدودیت‌های بین‌المللی و فشارهای خارجی نیز بار مضاعفی بر دوش دولت گذاشته است. تلاش برای از سرگیری مذاکرات بین‌المللی هرچند به نتیجه نرسید، اما نشان‌دهنده تمایل رئیس‌جمهور برای اتخاذ رویکردی متفاوت با سیاست‌های گذشته است. این اقدامات، هرچند کوتاه‌مدت و محدود، توانسته بخشی از حمایت مردمی را جلب کند و نشان دهد که پزشکیان هنوز ظرفیت اثرگذاری بر سیاست‌های کلان را دارد.
تجربه‌های موفق دولت پزشکیان
یکی از نقاط قوت دولت، توانایی پزشکیان در مهار و مدیریت برخی تصمیمات بحث‌برانگیز بود. توقف اجرای لایحه عفاف و حجاب، نمونه‌ای از این توانمندی است که با استقبال بخش زیادی از مردم روبه‌رو شد. این تصمیم نشان داد که رئیس‌جمهور می‌تواند در مقابل فشارهای تندروها و جریان‌های محافظه‌کار ایستادگی کند و در عین حال به مطالبات اجتماعی پاسخ دهد.
همچنین، تلاش برای مذاکره با طرف‌های خارجی، هرچند به دلایل مختلف موفقیت‌آمیز نبود، تصویری از آمادگی دولت برای دیپلماسی و تعامل بین‌المللی ارائه داد. این اقدامات، اگرچه محدود و مرحله‌ای بود، توانست نشان دهد که پزشکیان تمایل دارد سیاستی تعاملی و منطقی در پیش گیرد و از رویارویی صرف با فشارهای داخلی و خارجی اجتناب کند.
استراتژی تندروها برای حذف یا تضعیف دولت
جریان‌های تندرو قصد دارند با فشارهای سیاسی و رسانه‌ای، امکان حضور طولانی‌مدت پزشکیان در قدرت را محدود کنند. یکی از سناریوهای مطرح، تک‌دوره‌ای کردن رئیس‌جمهور است؛ به این معنا که او در سال اول نتواند به طور موثر دولت خود را تثبیت کند و به همین دلیل از رقابت‌های بعدی کنار گذاشته شود. این فشارها از چند مسیر اعمال می‌شود: اول، با برجسته کردن بحران‌ها و ناکامی‌ها، جایگاه اجتماعی و اعتماد عمومی به دولت را هدف قرار می‌دهند. دوم، با محدود کردن اختیارات قانونی و اجرایی رئیس‌جمهور، امکان تحقق سیاست‌های اصلاحی و عملیاتی را کاهش می‌دهند. سوم، با تبلیغات گسترده رسانه‌ای و القای ناکارآمدی، زمینه را برای جایگزینی فردی همسو با اهداف جریان‌های تندرو فراهم می‌کنند.
واکنش‌ها و حمایت‌های مردمی
با وجود فشارهای سنگین، رئیس‌جمهور هنوز ظرفیت جلب حمایت اجتماعی و تقویت جایگاه خود را دارد. توقف لایحه عفاف و حجاب و تلاش برای مذاکره، نشان داده که پزشکیان توانایی تأثیرگذاری بر سیاست‌ها و تحقق خواسته‌های بخشی از مردم را دارد. این اقدامات، هرچند محدود، باعث شده بخشی از جامعه احساس کند رئیس‌جمهور به مطالبات آنان توجه دارد و می‌تواند صدای اعتراضات اجتماعی را شنیده و مدیریت کند.
آیا تندرو ها موفق به تک دوره ای کردن رئیس جمهور خواهند شد؟
پرسش اصلی که اکنون مطرح است، این است که آیا جریان‌های تندرو موفق خواهند شد پزشکیان را از میدان سیاسی کنار بگذارند و فردی همسو با منافع خود را جایگزین کنند یا خیر. اگر رئیس‌جمهور بتواند در کوتاه‌مدت راهکارهای عملی برای کاهش فشارهای اقتصادی و بازسازی اعتماد عمومی ارائه دهد، احتمال حفظ جایگاه سیاسی‌اش وجود دارد.
در مقابل، اگر ناکامی‌ها ادامه پیدا کند و فشارهای رسانه‌ای و سیاسی تشدید شود، سناریوی تک‌دوره‌ای شدن رئیس‌جمهور دور از انتظار نخواهد بود. این وضعیت، هم برای دولت و هم برای جامعه، تعیین‌کننده خواهد بود و می‌تواند مسیر سیاسی کشور را در سال‌های آینده شکل دهد.
تجربه ماه‌های نخست دولت پزشکیان نشان داده است که او هم توان ایستادگی و هم ظرفیت مدیریت بحران‌ها را دارد. اما فشارهای سیاسی و اجتماعی، همراه با نارضایتی عمومی و محدودیت‌های اقتصادی، مسیر پیش روی او را پرچالش کرده است. آنچه اکنون برای رئیس‌جمهور اهمیت دارد، اتخاذ تصمیمات عملی و ملموس برای پاسخ به مطالبات جامعه و تقویت جایگاه سیاسی است؛ در غیر این صورت سناریوی تضعیف یا کنار گذاشته شدن از میدان سیاسی، به سرعت محتمل خواهد بود.
پرسشی که باقی می‌ماند این است که آیا جریان‌های تندرو موفق خواهند شد با فشارهای هماهنگ و برنامه‌ریزی‌شده، آینده سیاسی پزشکیان را محدود کنند و یا او با اتکا به حمایت اجتماعی و توان اجرایی خود، از این چالش‌ها عبور خواهد کرد؟ پاسخ به این پرسش، تعیین‌کننده شکل‌گیری فضای سیاسی کشور در ماه‌ها و سال‌های پیش رو خواهد بود.
۳۱۲۲۱
