تعاملات فرهنگی را نمی‌توان محصور کرد/ مخدوش‌کردن ارتباطات فرهنگی بی‌اعتنایی به عمق فرهنگ ایران است
رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی، در گفت‌وگو با خبرآنلاین با تأکید بر اینکه «تعاملات فرهنگی را نمی‌توان محصور کرد»، از استقلال دوباره جشنواره جهانی فیلم فجر، حضور چهره‌های معتبر بین‌المللی در شیراز و لزوم تدوین سیاستی ساختاری برای اکران فیلم‌های خارجی سخن گفت. او معتقد است سینمای ایران ظرفیتی جهانی دارد و «هنر همیشه راه خود را پیدا می‌کند»، حتی اگر برخی نگاه‌های سیاسی بخواهند مسیر گفت‌وگو را سد کنند.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی، با تأکید بر ظرفیت‌های فرهنگی ایران و جایگاه جهانی سینمای کشور، استقلال دوباره جشنواره جهانی فیلم فجر و حضور چهره‌های معتبر خارجی را از مهم‌ترین اتفاقات دوره تازه این رویداد دانست. او همچنین رویکرد «شاعرانگی» را بازتابی از هویت زیبایی‌شناختی سینمای ایران عنوان کرد و شیراز را «میزبانی شایسته برای یک رویداد تراز جهانی» خواند.
در ادامه، مشروح گزارش گفت‌وگوی او را می‌خوانید.
استقلال جشنواره جهانی؛ تصمیمی درست و دیرهنگام
فریدزاده در آغاز گفت‌وگو با اشاره به استقبال گسترده از چهل‌وسومین جشنواره جهانی فیلم فجر، استقلال دوباره این رویداد از جشنواره ملی را «اتفاقی بسیار مهم» توصیف کرد. به گفته او، ادغام دو جشنواره در سال‌های گذشته معمولاً باعث می‌شد بخش بین‌الملل تحت‌الشعاع جشنواره ملی قرار گیرد.
او افزود: اکنون با استقلال جشنواره و میزبانی شیراز، شاهد ارتقای کیفیت و استقبال کم‌نظیر داخلی و خارجی هستیم. البته طبیعی است که برخی انتقادها یا نگرانی‌ها مطرح شود؛ اما وقتی باور داریم ایران فقط تهران نیست، باید مسئولیت توسعه رویدادهای بزرگ در سایر شهرها را بپذیریم. خوشبختانه تجربه شیراز نشان داد که این انتخاب کاملاً درست بوده است.
جیلان و واکنش‌های جهانی؛ فرهنگ را نمی‌توان محصور کرد
بخش بعدی گفت‌وگو به حضور نوری بیگله جیلان در جشنواره جهانی اختصاص داشت؛ حضوری که بازتاب‌های بین‌المللی فراوانی به همراه آورد. فریدزاده با تأکید بر درست‌بودن سخنان اخیر جیلان، گفت: وقتی یک رویداد تراز جهانی برای مردم ایران برگزار می‌شود و ایران میزبان فیلم‌سازان و فعالان سینمایی جهان است، هرگونه تلاش برای مخدوش‌کردن این ارتباط فرهنگی با انگیزه‌های سیاسی، در واقع نادیده گرفتن ظرفیت‌های عمیق فرهنگی و تاریخی ایران است. خوشبختانه با وجود برخی تحرکات، هنرمندان اصیل و پایبند به همکاری فرهنگی همچنان در کنار ما هستند. فرهنگ و هنر قابل محصور شدن نیست؛ هنر همیشه راه خود را برای تداوم تعامل پیدا می‌کند.
اکران فیلم‌های خارجی؛ نیازمند تصمیم‌گیری ساختاری
رئیس سازمان سینمایی بخشی از گفت‌وگو را به موضوع داغ این روزها، یعنی اکران فیلم‌های خارجی اختصاص داد. او این مسئله را «نیازمند تصمیم‌گیری جدی» دانست و گفت:
وقتی از تعاملات فرهنگی با جهان صحبت می‌کنیم، نمی‌توانیم درهای خود را ببندیم. همکاران ما، از جمله آقای دکتر حسینی، پژوهش‌های گسترده‌ای در این زمینه انجام داده‌اند. امیدوارم حضور گسترده فیلم‌سازان خارجی در جشنواره، تلنگری باشد برای تدوین یک راهکار ساختارمند و عملی جهت اکران منظم فیلم‌های خوب خارجی در کشور.
تعاملات بین‌المللی باید محدود به زمان جشنواره نباشد
فریدزاده بر ضرورت تداوم ارتباطات جهانی سینما در طول سال تأکید کرد. او گفت: این رویداد باید حلقه پایانی یک زنجیره مداوم از همکاری‌های بین‌المللی باشد. اگر سینمای ایران بخواهد پویایی خود را حفظ کند، باید به تولیدات مشترک و رفت‌وآمد مستمر فیلم‌سازان متصل شود.
او به برنامه‌هایی چون هفته‌های فیلم مشترک، نشست‌های تخصصی، ارائه ظرفیت‌های ایران و معرفی سینمای ایران به مخاطبان خارجی اشاره کرد و ابراز امیدواری کرد که در سال‌های آینده نتایج چشمگیرتری از این فعالیت‌ها دیده شود.
جشنواره جهانی در دوره‌های مختلف میزبان چهره‌های سرشناسی چون الیور استون، ژان‌پیِر لئو و جیلان بوده است. فریدزاده نسبت به تداوم این حضورها ابراز امیدواری کرد و گفت:
این امید واهی نیست. سینمای ایران برای جهانیان نامی شناخته‌شده است. حضور چهره‌های بزرگ تابع شرایط و مناسبات بین‌المللی است؛ هر زمان فضا آرام‌تر و گسترده‌تر شود، این حضورها امکان‌پذیر خواهد بود. بسیاری از سینماگران جهان علاقه‌مند به حضور در ایران هستند و این از جایگاه سینمای ما ناشی می‌شود.
پازلی که کامل شده است
فریدزاده که در دومین روز برگزاری جشنواره وارد شیراز شده بود، از بازار فیلم، نشست‌های تخصصی، نمایشگاه عکس جنگ ۱۲ روزه و بخش فیلم کوتاه بازدید کرد. او این تجربه را رضایت‌بخش ارزیابی کرد و گفت:
همه نشان می‌دهد اجزای جشنواره به‌خوبی کنار هم قرار گرفته‌اند. آثار ارائه‌شده بسیار تأثیرگذارند و این رویداد توانسته است پازل جشنواره را کامل کند. مشتاقم روزهای بعد را هم دنبال کنم.
رویکرد شاعرانگی؛ هویت زیبایی‌شناختی سینمای ایران
در پایان گفت‌وگو، فریدزاده درباره انتخاب «شاعرانگی» به‌عنوان رویکرد جشنواره توضیح داد:معتقدم باید میان شعر و شاعرانگی تفاوت قائل شد. شاعرانگی عنصری است که در همه آثار هنری، از جمله سینما، حضور دارد؛ نوعی روح و کیفیت زیبایی‌شناختی که در سینمای ایران بسیار برجسته است. ما تنها تلاش کردیم با همکاری آقای دکتر حسینی، این ویژگی ذاتی سینمای ایران را برجسته‌تر نشان دهیم و به آن توجه ویژه داشته باشیم.
۵۹۵۹
