۷ اکتبر و عملیات طوفان‌الاقصی، بهانه ایلان پاپه تاریخ‌نگار منصف اسرائیلی برای نوشتن کتاب «صبح شبات» بوده است.
به گزارش ایرانی مگ ، کتاب «صبح شبات؛ تاریخ مختصر جنگ اسرائیل و فلسطین» نوشته ایلان پاپه، بهار ۱۴۰۴ توسط انتشارات امیرکبیر منتشر و راهی بازار نشر شد. این کتاب یکی از عناوین مجموعه «رنج تو جاریست» است که این ناشر با محوریت موضوع فلسطین چاپ می کند.
ایلان پاپه مورخ و استاد تاریخ اسرائیلی است که به عنوان یک پژوهشگر منصف و عادل شناخته می‌شود. او چندسالی است از فلسطین اشغالی به انگلستان مهاجرت کرده و استاد دانشکده علوم اجتماعی و مطالعات بین‌الملل دانشگاه اکستر بریتانیا است. پایه پیش‌تر هم استاد دانشگاه‌های اسرائیل، عضو هیئت‌مدیره حزب سیاسی هاداش و بین سال‌های ۱۹۹۶ و ۱۹۹۹ هم نامزد این حزب در انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی بوده است. این مورخ و تاریخ‌شناس، بر اشغالگری اسرائیل نسبت به فلسطین و ظلم و ستمی که هم‌نژادهایش بر مردم سرزمین‌های اشغالی روا داشته‌اند، معترف است اما نسخه نهایی‌اش، چندان مورد قبول جریان مقاومت نیست. چون پاپه معتقد است اشغال فلسطین، کاری است که شده و حالا باید در پی صلح بود و اشغالگران باید در کنار مردم بومی فلسطین زندگی کنند.
«بزرگ‌ترین زندان زمین»، «۱۰ غلط مشهور درباره اسرائیل»، «پاکسازی قومی فلسطین» و «ایده اسرائیل؛ تاریخچه‌ای از دانش دانایی و قدرت» دیگر آثار این مولف هستند که در ایران ترجمه و منتشر شده‌اند.
عنوان اصلی کتاب پیش رو، «تاریخ خیلی کوتاه جنگ اسرائیل و فلسطین» است که سال ۲۰۲۴ چاپ شد اما با توجه به عملیات طوفان‌الاقصی و انجامش در روز شنبه که به زبان عبری شبات خوانده می‌شود، عنوان «صبح شبات» برای نسخه فارسی آن در نظر گرفته شده است. مترجم اثر نیز می‌گوید نخستین بهانه‌اش برای ترجمه «صبح شبات» مساله طوفان‌الاقصی و اتفاقات ۷ اکتبر بوده که در کتاب هم به آن‌ها اشاره شده است.
ایلان پاپه مقدمه کتابش را این‌گونه آغاز می‌کند: «از صبح شنبه ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که حماس در عملیات طوفان‌الاقصی به اسرائیل حمله کرد، توجه جهانیان به سرزمینی معطوف شد که حتی بر سر نامش نیز توافقی وجود ندارد. اسرائیلی‌ها آن‌جا را سرزمین اسرائیل بزرگ می‌نامند و فلسطینی‌ها «فلسطین». در ۷ اکتبر تقریبا ۱۲۰۰ اسرائیلی – که اکثریت آن‌ها غیرنظامی بودند – جان خود را از دست دادند و ۲۴۰ نفر به اسارت گرفته شدند که بسیاری از آن‌ها هنوز به خانه بازنگشته‌اند. اسرائیل طی عملیاتی انتقام‌جویانه با عنوان «شمشیرهای آهنین» به حملات حماس پاسخ داد که در این عملیات، جان بیش از ۳۰ هزار فلسطینی را گرفت که تقریبا یک سوم آن‌ها کودکان بودند.»
تاریخ‌شناس اسرائیلی همین مساله را بهانه نوشتن «تاریخ مختصر جنگ اسرائیل و فلسطین» قرار داده و می‌گوید کتابش برای کسانی که برای اولین بار شاهد این جنگ بوده‌اند و کسانی که سال‌هاست در زمینه صلح و عدالت در این منطقه فعالیت می‌کنند، مفید است.
مولف «تاریخ مختصر جنگ اسرائیل و فلسطین» می‌گوید جنگ ۷ اکتبر ریشه عمیق‌تری از جنگ شش روزه ۱۹۶۷ دارد و فلسطینی‌ها بیشتر از ۵۶ سال تحت اشغال خفقان‌آوری بوده‌اند. او ریشه جنگ را بسیار دورتر از سال ۱۹۴۸ و روز نکبت که اسرائیل به طور رسمی اعلام وجود کرد، می‌داند و می‌گوید سرآغاز آن در قرن نوزدهم است. اما تاریخ هم مانند هرچیز دیگری، تحت تاثیر منافع سیاسی و قطبی شدن طرفین جنگ قرار گرفته است.
ترجمه فارسی «صبح شبات» با ۱۴۵ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۱۵۰ هزار تومان چاپ شده است.
این کتاب دربرگیرنده ۱۵ فصل است که به ترتیب عبارت اند از:
«آغاز درگیری؛ کی و کجا؟»، «سال‌های آرام (۱۹۱۸-۱۹۲۶)»، «چرا جنبش صهیونیستی پاکسازی قومی را آغاز کرد؟»، «وقایع سال ۱۹۲۹»، «قیام بزرگ اعراب (۱۹۳۶-۱۹۳۹)»، «در مسیر نکبت»، «طرح سازمان ملل برای تقسیم فلسطین و پیامدهای آن»، «پاکسازی قومی فلسطین»، «اسرائیل و فلسطین، پس از نکبت (۱۹۴۸ – ۱۹۶۷)»، «در راه جنگ شش روزه (۱۹۶۷)»، «ساخت بزرگ‌ترین زندان‌های جهان (۱۹۶۷ – ۲۰۰۰)»، «بین دو انتفاضه (۱۹۸۷ – ۲۰۰۰)»، «انتفاضه دوم (سال ۲۰۰۰)»، «اسرائیل و فلسطین در قرن بیست‌ویکم» و «زمینه‌های تاریخی و اخلاقی ۷ اکتبر؛ صبح شبات».
«صبح شبات»، ورود مهاجران یهودی به فلسطین تاریخی را از آغاز تا امروز بررسی می‌کند. پاپه می‌گوید با روشن کردن وضع رویدادهای کلیدی، شخصیت‌ها و فرآیندهای اصلی، مشخص می‌شود چرا درگیری فلسطین و اسرائیل، تا این حد غیرقابل حل شده است.
ایلان پاپه متن کتاب را هم از فصل اول با تیتر «آغاز درگیری؛ کی و کجا؟» این گونه آغاز می‌کند: جواب کوتاه، اواخر قرن نوزدهم است. زمانی که فلسطین بار دیگر تحت سلطه عثمانی بود. به جز دوره‌ای کوتاه، فلسطین از سال ۱۵۱۶ تحت حاکمیت عثمانی‌ها درآمده بود …»
پاپه معتقد است فراموش کردن تاریخ به نفع اسرائیل است و هر خشونتی از جانب فلسطینی‌ها، دستاویزی برای اسرائیل است که آن را یک جنایت وحشتناک نشان دهد و ادعا کند فلسطینی‌ها هم مثل دیگران، دنبال نابودی یهویان هستند. حمله ۷ اکتبر هم بهانه‌ای برای رژیم صهیونیستی برای اجرای نسل‌کشی‌اش در غزه شد. همچنین بهانه‌ای برای آمریکا بود تا حضورش در خاورمیانه را دوباره تثبیت کند. این تاریخ‌نگار اسرائیلی می‌گوید رزمندگان حماس که ۷ اکتبر به اسرائیل حمله کردند، به طور عمده جوان‌هایی بودند که زبان خشونت را از بمب‌هایی یاد گرفته بودند که اسرائیل سال‌ها بر سرشان ریخته و حمله‌شان به اسرائیل، توجیهی برای کارشان نیست اما نباید آن‌قدر هم مطمئن باشیم که اگر ما هم سال‌ها در معرض چنین آسیب روحی بودیم و راه حلی هم پیش رو نداشتیم، واکنش بهتری نشان می‌دادیم یا نه؟
۲۴۲۲۴۳
