عباس بابایی به عنوان طعمه و جلوبرنده، هواپیماهای دشمن را به دنبال خود کشید تا از کشتی‌ها حفاظت کند. وی با انجام مانورهای پیچیده، موشک‌های دشمن را به سوی خود جلب و با یک اقدام جسورانه، حملات دشمن را خنثی کرد.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاینبه نقل از ایبنا، امیر سرلشکر عباس بابایی، یکی از برجسته‌ترین فرماندهان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس، با سابقه‌ای درخشان و تجربه‌ای غنی، به عنوان نمادی از تعهد، شجاعت و تخصص در عرصه‌های هوایی شناخته می‌شود. بابایی در طول جنگ تحمیلی بیش از سه هزار ساعت پرواز با انواع هواپیماهای شکاری انجام داد و در بیش از ۶۰ مأموریت جنگی مشارکت مستقیم داشت که نشان‌دهنده توان فنی و روحیه ایثارگری او بود.
او متولد ۱۳۲۸ در قزوین بود و تحصیلات خود را در رشته خلبانی نیروی هوایی ارتش سپری کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نقش مهمی در بازسازی و ارتقاء توان نیروی هوایی ایفا کرد و به عنوان معاون عملیات نیروی هوایی ارتش، مسئولیت راهبردی در تدوین و اجرای طرح‌های نظامی را برعهده داشت.
عباس بابایی در عملیات‌های متعددی حضور داشت که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به عملیات‌های والفجر، خیبر و بیت‌المقدس اشاره کرد. در این عملیات‌ها، وی با مدیریت دقیق و حضور مستقیم در خطوط مقدم، موفق به اجرای مأموریت‌های پیچیده و حساس شد.
عملیات بیت المقدس
یکی از نقاط برجسته عملکرد خلبان بابایی در عملیات بیت‌المقدس بود؛ عملیاتی که با هدف آزادسازی خرمشهر از اشغال ارتش بعث عراق در اردیبهشت و خرداد سال ۱۳۶۱ انجام شد. بابایی به عنوان معاون عملیات نیروی هوایی در آن مقطع، شخصا هدایت و سازمان‌دهی مأموریت‌های پشتیبانی هوایی را برعهده داشت. طبق خاطرات خلبانان شرکت‌کننده، بابایی از اولین روزهای طراحی عملیات، با قرارگاه‌های سپاه و ارتش همکاری می‌کرد تا پوشش هوایی گسترده‌ای برای نیروهای پیاده فراهم شود.در جریان این عملیات، هواپیماهای نیروی هوایی تحت نظارت مستقیم بابایی به مواضع توپخانه، پل‌های ارتباطی و خطوط تدارکات دشمن حمله کردند و از پیش‌روی نیروهای ایرانی حمایت کردند. موفقیت این عملیات، نقش مؤثر نیروی هوایی و فرماندهانی چون بابایی را برجسته کرد.
عملیات والفجر۸
در عملیات والفجر ۸ که در بهمن ۱۳۶۴ آغاز شد و به فتح بندر راهبردی فاو در جنوب عراق منجر گردید، خلبان بابایی نقشی کلیدی در طرح‌ریزی و پشتیبانی هوایی ایفا کرد. یکی از مأموریت‌های مهم نیروی هوایی در این عملیات، حمله به پل‌های استراتژیک دشمن بر رودخانه اروند و پشتیبانی از عبور نیروهای زمینی از آبراه بود. خلبان بابایی شخصا در چند پرواز شناسایی و رزمی در منطقه شرکت کرد تا صحت اطلاعات جمع‌آوری‌شده از مواضع دشمن را بررسی کند. همچنین، وی عملیات ضربتی با هواپیماهای F-۵ و F-۴ برای انهدام آتشبارهای دشمن در فاو را برنامه‌ریزی و اجرا کرد.
عملیات کربلای ۵
در یکی از سخت‌ترین و خونین‌ترین عملیات‌های دوران دفاع مقدس یعنی کربلای ۵ (دی‌ماه ۱۳۶۵)، خلبان بابایی در طراحی عملیات پشتیبانی هوایی برای منطقه شلمچه و شرق بصره نقش کلیدی داشت. در این عملیات، او با استفاده از تاکتیک‌های پرواز ارتفاع پایین و مانورهای فریبنده، توانست حملات مؤثر و غافلگیرکننده‌ای علیه خطوط مقدم دشمن ترتیب دهد. طبق روایت خلبانان، یکی از هواپیماهای ایرانی که در عملیات هدف قرار گرفته بود، با هماهنگی بابایی توانست مسیر بازگشت ایمن داشته باشد. او در ستاد عملیات، شبانه‌روز وضعیت هواپیماها و مأموریت‌ها را بررسی می‌کرد و اغلب حتی برای لحظه‌ای استراحت نمی‌کرد.
حفاظت از کشتی های تجاری تنگه خورموسی
در سال ۱۳۶۶، خلبان بابایی با همکاری دیگر افسران ستاد نیروی هوایی، طرحی برای حفاظت از کشتی‌های تجاری ایران در تنگه حساس و راهبردی خورموسی ارائه داد. این منطقه به دلیل حملات مکرر عراق و تهدیدات نظامی در دوران جنگ نفت‌کش‌ها، بسیار خطرناک بود. بابایی با طراحی مأموریت‌های پوششی هوایی و مانورهای فریبنده، امکان عبور امن ۴۰ فروند کشتی غول‌پیکر تجاری را فراهم کرد. این طرح از سوی فرماندهی کل ستاد ارتش مورد تقدیر قرار گرفت و نقش مؤثری در حفظ صادرات نفتی ایران در اوج تحریم‌ها و حملات دشمن داشت.
مأموریت‌های پنهانی در خاک دشمن
شهید بابایی در سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ در طرح‌ریزی و اجرای چند مأموریت شناسایی و ضربتی در عمق خاک عراق مشارکت داشت. به گفته برخی از خلبانان، در مواردی که عملیات‌ها به علت فقدان اطلاعات دقیق به خطر می‌افتاد، بابایی با استفاده از هواپیماهای شناسایی F-۵ شخصا وارد منطقه می‌شد تا اطلاعات تازه از وضعیت دشمن گردآوری کند. در یکی از این مأموریت‌ها در مناطق اطراف بصره، او موفق شد با بهره‌گیری از تکنیک پرواز در ارتفاع پایین و در سایه رادارها، از نزدیک‌ترین فاصله ممکن به مواضع دشمن، شناسایی دقیقی ارائه دهد.
سبک مدیریتی و اخلاق فردی
او نخستین کسی بود که طرح آموزش خلبانان جوان و سپردن مأموریت‌های مهم به نسل جدید را آغاز کرد؛ کاری که موجب ارتقاء توان رزمی نیروی هوایی شد و در عملیات‌های پایانی جنگ ثمرات آن نمایان گردید.
خلبان بابایی به سبک مدیریتی میدانی معروف بود. او معتقد بود که فرمانده باید در میدان حضور داشته باشد و نمونه بارز این اعتقاد، شرکت مستقیم وی در عملیات‌های هوایی بود. با وجود سمت و جایگاه بالای خود، هیچ‌گاه از صحنه نبرد فاصله نگرفت و همواره خود را در کنار نیروهای تحت فرمان می‌دید.
خاطرات همکاران و همرزمانش نشان‌دهنده روحیه تواضع و فروتنی اوست. سردار حسین صفوی، از نزدیکان شهید بابایی، روایت می‌کند که او حتی در لباس بسیجی و در صف‌های میانی نماز جماعت حاضر می‌شد تا شناخته نشود و بیشتر در کنار رزمندگان باشد. این رفتار نه‌تنها به افزایش روحیه نیروها کمک می‌کرد بلکه نشان از اراده و تعهد واقعی بابایی داشت.
علاوه بر این، بابایی در زندگی شخصی نیز فردی متواضع و دلسوز بود. مادرش نقل می‌کند که شهید بابایی به طور مرتب به دیدار خانواده می‌آمد و با مشاهده امکانات خانه، بخشی از آن‌ها را به نیازمندان می‌داد. این روحیه انسانی و اجتماعی، وجهی کمتر شناخته شده از شخصیت اوست که نشان می‌دهد وی فراتر از یک فرمانده نظامی، انسانی متعهد و خیر بود.
در سال ۱۳۶۶، امیر سرلشکر عباس بابایی برای انجام سفر حج آماده شده بود، اما در لحظه آخر و در فرودگاه، تصمیم گرفت از سفر منصرف شود. او در این خصوص گفت: «مکه من این مرز و بوم است. مکه من آب‌های گرم خلیج فارس و کشتی‌هایی است که باید سالم از آن عبور کنند. تا امنیت برقرار نباشد، من نمی‌توانم خودم را راضی کنم.» این جمله گویای اهمیت بی‌نظیر امنیت کشور برای او بود و نشان از تعهد عمیق به وظیفه‌اش داشت.
شهید بابایی در ۱۵ مرداد ۱۳۶۶، هم‌زمان با عید قربان، مأموریتی پرخطر را با هواپیمای شکاری F-۵ در منطقه‌ای نزدیک به مرزهای شمال غرب کشور برعهده داشت. پس از انجام موفقیت‌آمیز بمباران مواضع دشمن، هنگام بازگشت، هواپیمای وی توسط توپخانه ضد هوایی دشمن هدف قرار گرفت. در اثر اصابت گلوله‌های دشمن، حنجره و ناحیه گردن وی آسیب دید و درنهایت در همان روز به شهادت رسید. شهادت عباس بابایی در سن ۳۷ سالگی رخ داد و نقطه عطفی در تاریخ نیروی هوایی و دفاع مقدس محسوب می‌شود.
پیکر مطهر امیر سرلشکر عباس بابایی در روزهای پایانی مرداد ۱۳۶۶ در شهر قزوین با شکوهی خاص تشییع شد. در این مراسم، حضور گسترده مردم، نیروهای نظامی و مسئولان عالی‌رتبه نشان‌دهنده جایگاه والای این فرمانده در میان اقشار مختلف جامعه بود. حجت‌الاسلام باریک‌بین، نماینده امام خمینی (ره) در استان قزوین، وزیر سپاه، فرمانده نیروی هوایی و جمع کثیری از نیروهای مسلح در مراسم حضور داشتند.امیر سرلشکر منصور ستاری، فرمانده نیروی هوایی، طی سخنانی با تأکید بر خدمات و نقش بی‌بدیل عباس بابایی در دفاع از کشور، یاد و خاطره او را گرامی داشت و او را الگویی برای نسل‌های آینده نیروی هوایی معرفی کرد.
یکی از همرزمان شهیدبابایی، سرهنگ خلبان فصل‌الله جاویدنیا، خاطره‌ای از مأموریت اسکورت کشتی‌های نفتکش در خلیج‌فارس نقل می‌کند که عمق شجاعت و مدیریت وی را نشان می‌دهد. در این مأموریت، عباس بابایی به عنوان طعمه و جلوبرنده، هواپیماهای دشمن را به دنبال خود کشید تا از کشتی‌ها حفاظت کند. وی با انجام مانورهای پیچیده، موشک‌های دشمن را به سوی خود جلب و با یک اقدام جسورانه، حملات دشمن را خنثی کرد.
این رفتار نشان از تسلط فنی، شجاعت و اعتماد کامل به خداوند دارد. خود بابایی در این زمینه می‌گفت: «من کاری نکردم، خدا کرد.» این جمله منعکس‌کننده روحیه توکل و ایمان وی به خداوند است که در کنار تخصص نظامی، شخصیت او را ممتاز کرده بود.
شهید عباس بابایی نه‌تنها یک فرمانده موفق نظامی بود بلکه به عنوان یک الگوی اخلاقی و انسانی در تاریخ دفاع مقدس به یادگار مانده است. حضور مستمر وی در میدان جنگ، رفتار فروتنانه و توجه به مسائل اجتماعی، همه و همه او را به شخصیتی قابل توجه تبدیل کرده است.دستاوردهای وی در امنیت هوایی کشور و توسعه توان نظامی نیروی هوایی ارتش، پایه‌های مقاومت جمهوری اسلامی را مستحکم‌تر ساخت و خاطرات و آموزه‌های او، الهام‌بخش نسل‌های بعدی فرماندهان و خلبانان است.
منابع:
_کتاب «پرواز سفید»، داوود بختیاری دانشور، انتشارات سوره مهر
_کتاب «بابایی به روایت همسر شهید»، علی مرج، انتشارات روایت فتح
۲۵۹
