عملیاتی که در مورد بارور نمودن ابرها در سال ۱۳۵۱ توسط سازمان آب منطقه‌های تهران انجام شده است، میزان پیروزمندی مبتکران و اجراکنندگان این طرح را به‌خوبی می‌نمایاند.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در پاییز ۱۳۵۲ مجله «سپیدوسیاه» پرده از تجربه‌ای برداشت که بیشتر شبیه داستان‌های علمی‌تخیلی بود تا خبر روز: آسمان تهران در سال ۱۳۵۱، به وسیله بارورسازی ابرها بیش از همیشه بارید؛ با پروازهای پی‌درپی و کپسول‌هایی که در قلب ابرها منفجر می‌شدند.
سازمان آب منطقه‌ای تهران که از اواخر دهه ۴۰ با عطش بی‌امان شهر دست‌وپنجه نرم می‌کرد، این بار از زمین به آسمان حمله برد. ۱۷ پرواز، ۳۹ ساعت عملیات، و بیش از ۴۰۰ کپسول شیمیایی، ابرهای پراکنده کرج، جاجرود و شاهرود را به رودخانه‌های پرآب بدل کردند. آمار بارش و جریان رودها جهشی محسوس یافت و اطمینان تازه‌ای در دل مدیران آب کاشت: می‌توان خوراک زمین را مستقیما از آسمان ستاند. این گزارش که به تاریخ ۱۱ مهر ۱۳۵۲ در مجله یادشده منتشر شد، فصل نخست داستانی بود که وعده می‌داد کمبود آب برای همیشه ریشه‌کن خواهد شد:
و اکنون باران می‌بارد! باران در هر شرایطی می‌بارد، حتی اگر ابرها در گذرگاه باد، پریشان شوند و باران را به شوره‌زارها، به زمین‌های عطش‌زده و بدون استفاده ببرند. حتی اگر ابرها بر فراز رودها و دریاچه‌ها اجتماع نکنند. حتی اگر ابرها به زندگی آشفته و پراکنده‌شان در آسمان ادامه دهند.
.. باران خواهد بارید و با بارش خود رودها را سرشار خواهد کرد. زمین‌ها را بارور خواهد ساخت و هیچ‌گاه نخواهد گذاشت مشکلی به نام کمبود آب شهرهای ایران را تهدید کند.
خوراک زمین را از این پس به‌آسانی می‌توان از آسمان ستاند، زیرا ابرهای شیمیایی به خدمت انسان درآمده‌اند تا با بارش مداوم خود غنای زمین‌ها را افزون‌تر سازند.
سازمان آب منطقه‌ای تهران از دیرباز، در جست‌وجوی راه‌هایی برای مبارزه با مشکل کمبود آب بوده است و با مطالعات پردامنه و برنامه‌هایی گسترده از سال ۱۳۴۷ با تلاشی نظرگیر، کارهای قابل اعتنا و درخور توجهی را در این زمینه آغاز کرده است که این بار به بخشی کوچک از فعالیت‌های پرثمر و بزرگ سازمان آب منطقه‌ای تهران پرداخته می‌شود.
طرح ایجاد باران مصنوعی که یک طرح مطالعاتی است و وابستگی کامل به اوضاع و احوال و شرایط دگرگون‌شونده جوی دارد، برای تامین آب مرکز به مرحله اجرا درآمد تا با بیشتر ساختن امکان باروری ابرها، مشکل کمبود آب به‌کلی ریشه‌کن گردد. در سال ۱۳۴۶ دولت ایران شرکت «ودر اینجینیرنگ» را مامور مطالعه این طرح در حوضه رودخانه‌های کرج و جاجرود و شاهرود کرد.
این مطالعه تا اردیبهشت ماه ۱۳۴۹ ادامه داشت و با به پایان رسیدن مدت سه‌ساله قرارداد، همه لوازم و دستگاه‌ها به سازمان آب منطقه‌ای تهران تحویل شد تا خود سازمان رأسا به ادامه این طرح مطالعاتی بپردازد.
عملیاتی که در مورد بارور نمودن ابرها در سال ۱۳۵۱ توسط سازمان آب منطقه‌های تهران انجام شده است، میزان پیروزمندی مبتکران و اجراکنندگان این طرح را به‌خوبی می‌نمایاند.
در سال ۱۳۵۱ عملیات بارور کردن ابرهای منطقه مورد مطالعه شامل حوضه آبریز رودخانه‌های شاهرود، کرج و جاجرود از طریق هوایی با ۱۷ پرواز به مدت ۳۹ ساعت و پرتاب ۴۲۸ واحد کپسول محتوی مواد ترکیبی یدور نقره، یدور سدیم و استن به وسیله مولدهای زمینی به عمل آمد و طبق ضوابط موجود آمار بارندگی و آب رودخانه‌های مورد عمل نسبت به سال‌های پیش افزایش محسوس داشته است.
برای انجام این طرح، خرید لوازم مورد نیاز به شرح زیر صورت گرفته است:
۱- برای خرید یک دستگاه موتور یدکی هواپیما از طریق مناقصه محدود اقدام گردید.
۲- سفارش ۸۰۰ واحد کپسول محتوی مواد ترکیبی یدور نقره داده شده است.
۳- سفارش ۶۰ حلقه کاغذ شیمایی حساس مخصوص دستگاه عکس‌برداری از طریق ماهواره انجام گردیده.
با این طرح که طبق برنامه تنظیمی در آینده گسترش بسیار به دست خواهد آورد و از همه امکان‌ها برای استفاده از آب که در صنعت امروز وجودش غیر قابل شک است، بهره‌برداری خواهد شد.
سازمان آب منطقه‌ای تهران، برنامه‌ها و طرح‌های پیشرفته دیگری نیز در دست اجرا دارد که هریک از آن‌ها به‌تنهایی باید مورد بررسی قرار گیرند تا نتایج فعالیت‌های ثمربخش این سازمان بیش از پیش روشن گردد.
۲۵۹
