ناگفتههای محقق داماد از ایرج افشار؛ مردی که برای فرهنگ ایران دارایی خود را هدیه کرد

نشستی برای گرامیداشت زندهیاد ایرج افشار روز گذشته چهارشنبه ۱۶ مهرماه برگزار شد.
به گزارش اطلاعات آنلاین، نشستی برای صدسالگی زندهیاد ایرج افشار با عنوان «ایران را چرا باید دوست داشت؟» عصر روز گذشته در کانون زبان فارسی در محل موقوفات افشار با سخنرانی فرهیختگان و اندیشمندان برگزار شد.
این نشست که بهمناسبت صد سالگی ایرج افشار، ایرانشناس و ادیب و فرهنگشناس برجسته برگزار شد این پرسش را مطرح کرد که ایران را چرا باید دوست داشت؟همچنین در کنار برگزاری این نشست منتخبی از عکسها و اسناد از گنجینه پژوهشی ایرج افشار به نمایش درآمد.
نخستین سخنران این برنامه دکتر سید مصطفی محقق داماد، عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران بود که سخنان خود را با این بیت شعر آغاز کرد: دریغ است که ایران ویران شود / کنام پلنگان و شیران شود.
وی ادامه داد: چندی پیش به ایرانشناس سوئدی در اینجا جایزهای برای سالها ایرانپژوهی اعطا شد و من این سؤال را مطرح کردم که «ایراندوستی یعنی چه؟» و «چرا ایران را باید دوست بداریم؟» امروز هم بهخاطر ایرانشناس برجستهای به نام ایرج افشار این جلسه برقرار شده است و من مجدداً همین سؤال را طرح میکنم: «چرا ایران را باید دوست داشت و چرا ایرج افشار ایران را دوست داشت؟»
ایرج افشار کسی بود که در انتشار بسیاری از آثار اهتمام کرد و مانع از بین رفتن آنها شد و بسیاری از مقدمات علمی را نوشت.
محقق داماد یادآور شد: ایران را دوست میداریم نه فقط بهخاطر رودخانه و کوه و جنگل آن؛ بلکه بهخاطر سنتهای بسیاری که داریم و یکی از زیباترین آنها، سنت وقف علمیست. بسیاری از بزرگان ما دارایی خود را برای علم و فرهنگ دادهاند و ایرج افشار هم یکی از آنها بود. به نظر من یکی از مفاخر ملت ما این است که همواره از دین خرافی متنفر بودهاست و ما دینداران خردمندی بودهایم. دین و خرد در ایرانزمین متصل هم هستند و در ابتدای شاهنامه هم این موضوع تأکید شده و جان و خرد با هم آمده است.
عضو فرهنگستان علوم تأکید کرد: دنیای امروز ما از بیخردی و دین بیخرد میسوزد.
دکتر ژاله آموزگار نیز در این مراسم بیان کرد: بجاست که در صد سالگی ایرج افشار از ایران سخن بگوییم و نیز از هنر دوست داشتن که در نهاد انسان قرار دارد .
وی توضیح داد: همه افراد این موهبت را ندارند یا آن را نمیشناسند یا نمیدانند چرا باید چیزی را یا کسی را دوست داشت. به نظرم در مسائل عاطفی نمیتوان به کسی گفت که فلان موضوع را دوست داشته باشد و نمیتوان محبت واقعی را در کسی قرار داد. از این رو من هیچ وقت نمیگویم که ایران را باید دوست داشت. من میگویم ایران را و زیباییهای آن را باید شناخت. این نوع علاقه اکتسابی و منطقی و درونی است.
آموزگار تصریح کرد: استاد ایرج افشار مرد تکرارنشدنی و ایرانشناسی برجسته و خدمتگزاری بیهمتا برای این سرزمین بود که مهر به ایران در تار و پودش قرار داشت و ما را به راهی کشاند که چرا ایران را دوست میداریم یا باید بداریم.
از نظر من ایراندوستی سعادتی است که دارم. از دید من ایران طبیعی هم مجموعهای از زیباییهاست؛ شاید الان زایندهرود و دریاچه ارومیه با نابودی دست و پنجه نرم میکنند اما دعا میکنم که دوباره زنده شوند.
در این رویداد، دکتر هوشنگ دولتآبادی،نویسنده ومترجم گفت: ایران در حال از دست رفتن برای کسانی است که از اینجا مهاجرت میکنند و با این نکته روبهرو میشوند که واقعا چرا باید ایران را دوست داشت؟
دکتر کاوه بیات هم به ذکر خاطراتی درباره نحوه انتشار مجله آینده که ایران افشار در آن حضور جدی داشت پرداخت. در این مجله به وحدت ملی و ایرانشناسی و هویت و تمامیت ارضی بسیار تأکید میشد.
مجله آینده مجلهای ملی، سیاسی، اجتماعی، ادبی و تاریخی بود که توسط محمود افشار یزدی در سال ۱۳۰۴شمسی بنیان نهاده شد و طی ۱۹سال و در دو دوره زمانی با مدیریت محمود افشار (۴سال) و سپس فرزندش ایرج افشار (۱۵سال) منتشر شد.
در ادامه این مراسم، مستندی از ایرج افشار پخش شد و دکتر مهدی فیروزان شعری با مضمون ایران و ایراندوستی خواند.
سپس دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی در سخنان کوتاهی اظهار کرد: از شمال آفریقا و مراکش و الجزایر تا خاک چین، جهان اسلام را میبینیم که شامل سرزمینهایی میشود که به ترکی و عربی و فارسی و زبانهای دیگر سخن میگویند؛ اما ورای این جهان، جهان دیگری وجود دارد که جهان ایرانیست و بسیار ویژه و ممتاز است و روح و فرهنگ ایرانی را در همه این نقاط گسترانده است.
ما همه موظفیم که از این فرهنگ پاسداری کنیم، همچنانکه بسیاری در صد سال اخیر کوشیدهاند از ایران و فرهنگ ایرانی پاسداری کنند و اگر یک نفر از این جمع با تمامی وجود به از این فرهنگ پاسداری کرده باشد، همانا ایرج افشار است. در حدی که اگر بخواهم یک نفر را برای نمایندگی از این سرزمین انتخاب کنم، بلامنازع آن فرد، ایرج افشار است.
دکتر مجید تفرشی و دکتر جواد بشری نیز در انتهای این برنامه به ذکر خاطرات و سجایای علمی ایرج افشار پرداختند.