در یکی از معنادارترین انتصابات سال‌های اخیر، دکتر علی لاریجانی بار دیگر به یکی از حساس‌ترین مناصب تصمیم‌سازی جمهوری اسلامی بازگشت. با حکم جدید، وی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی منصوب شد؛ مقامی که نقطه تلاقی سه‌گانه امنیت، سیاست و دیپلماسی در ساختار کلان جمهوری اسلامی است.
این بازگشت، صرفاً یک انتصاب اداری نیست؛ بلکه بازتابی از یک انتخاب فکری و استراتژیک است؛ انتخابی در پاسخ به نیاز نظام به تعادل، تجربه و سیاست‌ورزی مبتنی بر عقلانیت راهبردی. همان‌گونه که قبلا در یادداشت‌های تحلیلی خود بارها تأکید کرده بودم، فقدان «مدیریت عاقلانه در دل بحران‌های ساختاری»، جمهوری اسلامی را در سال‌های اخیر به سوی انباشت چالش‌ها و فرسایش تصمیم‌سازی کشانده است.
چهره‌ای چندبعُدی برای لحظه‌ای پیچیده
علی لاریجانی، فراتر از یک سیاستمدار کلاسیک، ترکیبی است از اندیشه‌ورزی فلسفی، مدیریت بروکراتیک و توان چانه‌زنی در سطح ملی و بین‌المللی. از شورای امنیت گرفته تا مجلس، از دیپلماسی پارلمانی تا مناظره‌های تلویزیونی، همواره در بزنگاه‌های مهم، چهره‌ای از او نمایان شده که بیشتر از آنکه شعار بدهد، «حل مسئله» می‌کند.
در ادبیات سیاسی ما، لاریجانی «تئوریسین اعتدال نهادینه» است؛ کسی که بیش از آنکه میانه‌رو باشد، دنبال تثبیت عقلانیت در نهادهای تصمیم‌ساز است. انتصاب او به دبیری شورای عالی امنیت ملی، در شرایطی که کشور با انبوهی از بحران‌های منطقه‌ای، فشارهای تحریمی، فرسایش سرمایه اجتماعی و تهدیدات جدید امنیتی روبروست، نشانه‌ای از بازگشت سیاست‌ورزی حرفه‌ای و عبور از تصمیمات هیجانی و سطحی تلقی می‌شود.
پیام این انتصاب چیست؟
بازگشت علی لاریجانی به رأس ساختار امنیتی کشور را می‌توان حامل چند پیام کلیدی دانست:
الف: بازتعریف راهبردها در پرونده‌های حساس: از مذاکرات هسته‌ای گرفته تا نوع مواجهه با تحولات منطقه‌ای، به‌ویژه در پرونده‌هایی چون لبنان، یمن، عراق و افغانستان، علی لاریجانی می‌تواند با شناخت عمیق از توازن قوا، مسیرهای گفت‌وگو و کاهش تنش را احیا کند.
ب: تقویت عقلانیت تکنوکراتیک در شورای عالی امنیت ملی: در برابر نگاه‌های امنیتی صرف یا جناحی، حضور لاریجانی می‌تواند توازنی دوباره میان نیروهای سیاسی و نهادهای تصمیم‌ساز برقرار کند.
پ: بازسازی پل‌های شکسته داخلی و بین‌المللی: چه در سطح نخبگان داخلی و چه در تعامل با بازیگران خارجی، لاریجانی ظرفیت بازیابی گفت‌وگوهای سازنده را داراست؛ همان چیزی که در سال‌های گذشته، آسیب دیده یا از دست رفته است.
ضرورت بازگشت تجربه در دل بحران
در تحلیل‌های گذشته همواره تأکید داشتم که «امنیت پایدار، زاده توازن عقلانی قدرت و مشروعیت است»؛ نه‌تنها با ابزار سخت، بلکه با سیاست‌ورزی منعطف و گفتگومحور. انتصاب دکتر علی لاریجانی، در همین چارچوب، می‌تواند شروع فصل جدیدی باشد: فصلی که در آن شورای عالی امنیت ملی نه صرفاً محل برخورد نهادها، بلکه مرکز تعقل، تصمیم‌سازی و اجماع‌سازی ملی شود.
در روزگار دشوار جمهوری اسلامی، بازگشت لاریجانی را باید نه صرفاً یک جابجایی مدیریتی، بلکه یک پیام استراتژیک به درون و بیرون دانست: پیامی مبنی بر اینکه سیاست همچنان می‌تواند بر پایه تدبیر، تجربه و گفت‌وگو بازسازی شود.
v.ozeiri@gmail.com
