سقوط هواپیمای فرماندهان جنگ در مهر ۶۰ به روایت شاهدان عینی

هواپیما دو تکه شده بود؛ یک تکه در میان شعلههای آتش میسوخت. صدای کمک خواستن مجروحین در تاریکی صحرا به گوش میرسید.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، غروب سهشنبه ۷ مهر ۱۳۶۰، تنها یک روز پس از پایان عملیات پیروزمندانه «ثامنالائمه» (عملیاتی که با هماهنگی نیروی زمینی ارتش و سپاه پاسداران به شکست حصر آبادان و بازپسگیری حدود ۱۵۰ کیلومتر مربع از خاک ایران انجامید) یک فاجعه بزرگ، جبهههای پیروزی را به ماتم بدل کرد. هواپیمای حملونقل سی-۱۳۰ ارتش، حامل شماری از بلندپایهترین فرماندهان نظامی کشور و نیز مجروحان و پیکر شهدای جنگ، در حوالی کهریزک سقوط کرد و آسمان جنوب تهران را سرخفام ساخت.
در این حادثه، چهار تن از برجستهترین سرداران جنگ ایران به شهادت رسیدند:
سرلشکر ولیالله فلاحی؛ جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران
سرتیپ سیدموسی نامجو؛ وزیر دفاع
سرتیپ محمدجواد فکوری؛ فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
یوسق کلاهدوز؛ قائممقام فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
لحظات سقوط و روایت شاهدان عینی
شاهد اول، سیدمحمدحسین: «حدود ساعت ۸:۳۰ بود که متوجه شعلههای آتش در منطقه دوتوبه بالا و دوتوبه پایین شدیم. نخست تصور کردیم که ضدانقلابیون خرمنها را آتش زدهاند ولی صدای انفجاری مهیب و پرتاب آتش به اطراف موجب شد که نزدیکتر شده و از سقوط هواپیما مطلع شویم. در این لحظه چندین هلیکوپتر در آسمان ظاهر شدند و با نورافکنهای قوی صحرا را روشن کردند. هلیکوپترها به دنبال سرنشینان هواپیمای سقوطکرده میگشتند و عدهای از مردم هم به کمک مامورین شتافتند…» (کیهان، چهارشنبه ۸ مهر ۱۳۶۰)
شاهد دوم: «هواپیما دو تکه شده بود؛ یک تکه در میان شعلههای آتش میسوخت. صدای کمک خواستن مجروحین در تاریکی صحرا به گوش میرسید. برانکارد بعضی از مجروحین با کمربند مخصوص به کف هواپیما بسته شده بود و همین باعث شد که گروهی از آنان از مرگ حتمی نجات پیدا کنند.» (کیهان، چهارشنبه ۸ مهر ۱۳۶۰)
مشاهده کردیم یک هواپیما در حال سوختن است و عدهای نالان خودشان را از هواپیما به بیرون میاندازن
خبرنگار اطلاعات که صبح روز چهارشنبه هشتم مهر ۱۳۶۰ از محل حادثه دیدن کرد به نقل از شاهدان عینی حادثه را اینطور روایت کرده است: ساعت ۷:۱۵ دقیقه دیشب با شنیدن صدای مهیبی در نزدیکی کهریزک روبهروی میدان تیر متوجه آتشسوزی وسیع شدیم. بلافاصله برای آگاهی از چگونگی آن به محل رفتیم و مشاهده کردیم یک هواپیما در حال سوختن است و عدهای نالان خودشان را از هواپیما به بیرون میاندازند. بلافاصله با کمک عدهای از اهالی منطقه برای کمک به مجروحین بسیج شدیم و عدهای را که قدرت و توانایی داشتند و سالم بودند از داخل هواپیما بیرون آوردیم. پس از مدتی ۳ هلیکوپتر متعلق به ارتش و نیروی هوایی برای کمک و اعزام مجروحین به محل آمدند و در همین موقع ماموران آتشنشانی و اورژانس و پاسداران به منطقه آمدند و با کمک برادران ارتش و سپاه مجروحان را با هلیکوپتر به بیمارستانها انتقال دادند. شاهدان عینی به خبرنگار ما گفتند پس از سقوط هواپیما به مدت چند ساعت در آتش میسوخت که با کمک ماموران و نیروهای مردمی آتش خاموش گردید.
از هواپیما به جز آهنپاره چیز دیگری نمانده است. خبرنگار ما که از هواپیما دیدن کرد گزارش میدهد که در اثر سقوط هواپیما جلو و قسمتی از وسط هواپیما از بین رفته و مقداری از دم هواپیما سالم میباشد. شاهدان عینی اظهار داشتند ما شنیدیم که هواپیما حامل عدهای از رزمندگان مجروح جبهههای جنوب و تعدادی از جنازههای شهدای جبهههای جنوب بوده و از اهواز به تهران میآمده است. (اطلاعات، چهارشنبه ۸ مهر ۱۳۶۰)
عملیات امداد
براساس اعلام آتشنشانی، خبر سقوط در ساعت ۲۰:۳۱ دقیقه به ایستگاهها مخابره شد و پنج ایستگاه عملیاتی به صحنه اعزام شدند. محل سقوط در نزدیکی میدان تیر کهریزک، حوالی شورآباد و جاده قم بود. گروههای امداد، آتش گسترده را مهار و مجروحین را با هلیکوپتر به بیمارستانهای تهران منتقل کردند.
پیکرهای سوخته شهدا به پزشکی قانونی تهران انتقال یافت. تا صبح چهارشنبه، هویت بسیاری از اجساد نامعلوم بود و شمار دقیق مجروحان نیز مشخص نشده بود. (کیهان، چهارشنبه ۸ مهر ۱۳۶۰)
فهرست بخشی از نامها و سمتها
به گفته یک مقام آگاه نظامی، هواپیما حدود ۱۰۰ سرنشین داشته که ۴۰ نفر از آنان شناخته شده و بیشترشان شهید یا مجروح شدند. از جمله: سرلشکر ولیالله فلاحی (جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش)، شهید سرتیپ سیدموسی نامجو (وزیر دفاع)، شهید سرتیپ محمدجواد فکوری (فرمانده نیروی هوایی)، شهید کلاهدوز (قائممقام فرمانده کل سپاه)، رسول نامجو (برادر شهید نامجو)، سرباز وظیفه دریایی عظیمی، سرباز وظیفه فرقانی، درجهدار علی حسینی گودرزی و همسرش معصومه خسروی، و دهها تن دیگر از نیروهای بسیج، سپاه، ارتش و کارکنان رادیو و تلویزیون (کیهان، پنجشنبه ۹ مهر ۱۳۶۰)
۲۵۹