بازار خودرو ایران در رکود عمیق و بی‌سابقه‌ای فرو رفته و خرید خودرو برای بسیاری از خانوارها به آرزو تبدیل شده است. تورم مزمن، کاهش قدرت خرید و نوسانات ارزی، فشار سنگینی بر مصرف‌کنندگان عادی وارد کرده است.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ بازار خودرو این روزها در وضعیتی بی‌سابقه قرار گرفته است؛ جایی که نوسانات شدید قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید مردم و محدودیت‌های وارداتی دست به دست هم داده‌اند تا معاملات را به شکلی چشمگیر کاهش دهند. در این شرایط آنچه مشهود است این است که خودرو دیگر صرفاً کالای مصرفی نیست، بلکه به نماد سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت تبدیل شده و بخش عمده خریدها با هدف نگهداری و افزایش ارزش سرمایه انجام می‌شود
از این رو،امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو، در گفت‌وگو با خبرآنلاین تاکید کرد بازار خودرو در شرایط رکود عمیق و کم‌سابقه‌ای قرار دارد، جایی که عرضه نسبتاً بالا با کاهش شدید تقاضای واقعی مواجه شده است و تورم بالای ۳۰ تا ۴۰ درصد طی هفت تا هشت سال گذشته، به همراه افزایش هزینه‌های خوراک، دارو و انرژی، موجب شده قدرت خرید خانوارها به شدت کاهش یابد.
وی تصریح کرد: «در چنین فضایی، خرید خودرو دیگر در اولویت مردم قرار ندارد و حتی تقاضای دلالی و سرمایه‌گذاری نیز به شدت فروکش کرده است. به این ترتیب، برای بسیاری از خانوارها خرید خودرو به آرزو تبدیل شده است.»
وی ضمن اشاره به وضعیت بازار خودروهای ارزان‌قیمت و گران‌قیمت گفت: «کاهش عرضه خودروهای ارزان‌قیمت حدود ۴۰ درصد است و همین مسئله باعث افزایش قیمت پایه شده است. مردم عادی دیگر توان خرید این خودروها را ندارند و بیشتر خریدها به هدف نگهداری و سرمایه‌گذاری انجام می‌شود. در مقابل، خودروهای بالای یک میلیارد تومان با افزایش تولید و تنوع واردات روبه‌رو هستند و این بخش احتمال جهش قیمت در نیمه دوم سال را دارد، به ویژه اگر نرخ ارز دچار نوسان شود.»
وی تاکید کرد که خودروسازان داخلی، به ویژه ایران‌خودرو و سایپا، به دلیل زیان انباشته و محدودیت‌های مالی، مجبور شده‌اند قیمت‌ها را به سطحی برسانند که حداقل زیان عملیاتی کاهش یابد. این کارشناس بازار خودرو در ادامه گفت: «افزایش قیمت کارخانه لزوماً به معنای رشد قیمت در بازار آزاد نیست، زیرا بازار کشش ندارد و فاصله قیمت کارخانه و بازار کاهش یافته است.»
کاکایی ضمن اشاره به ریشه‌های کلان مشکل افزود: «مشکل اصلی بازار خودرو تنها به تولید یا عرضه محدود بازنمی‌گردد؛ بلکه در سیاست‌گذاری کلان اقتصادی کشور ریشه دارد. چاپ پول و کسری بودجه، تورم مزمن ایجاد کرده و قدرت خرید مردم را کاهش داده است. این روند تنها مختص بازار خودرو نیست؛ مسکن، لوازم خانگی و سایر بخش‌های اقتصادی نیز به همین دلیل در رکود شدید به سر می‌برند.»
وی تاکید کرد که حتی اگر واردات و تولید افزایش یابد، بدون اصلاح سیاست‌های اقتصادی و افزایش قدرت خرید مصرف‌کنندگان، فروش واقعی قابل توجهی رخ نخواهد داد.
او بیان کرد: «بازار خودرو همچنان در رکود باقی می‌ماند و چشم‌انداز کوتاه‌مدت آن تا نیمه دوم سال بسیار مبهم است.»
کاکایی تصریح کرد: «هرگونه جهش ارزی می‌تواند به سرعت قیمت خودرو را در بازار افزایش دهد و فشار بیشتری بر طبقه متوسط و قشر آسیب‌پذیر وارد کند. این واقعیت نشان می‌دهد شرایط فعلی بازار نتیجه مستقیم سیاست‌های تورم‌زا و ساختار اقتصادی کلان است و تا زمانی که این مسائل اصلاح نشود، خودرو و سایر کالاهای اساسی در دسترس مصرف‌کنندگان عادی قرار نخواهد گرفت.»
وی ضمن اشاره به تجربه سایر صنایع توضیح داد:«مشابه این وضعیت در صنایع لوازم خانگی و مسکن نیز قابل مشاهده است. قیمت‌گذاری دستوری و تورم مزمن، باعث رکود شدید در کل اقتصاد شده و حتی افزایش تولید یا واردات، بدون اصلاح سیاست‌های اقتصادی کلان، تأثیری در کاهش قیمت یا افزایش تقاضا ندارد.»
کارشناس صنعت خودرو بیان کرد که رکود کنونی با کاهش قدرت خرید طبقه متوسط و فشار بر مصرف‌کنندگان عادی همراه است.
او در ادامه تاکید کرد: «به همین دلیل بازار خودرو تنها برای سرمایه‌داران و طبقه مرفه جذاب است. تبلیغات گسترده و امکانات فروش اقساطی باعث می‌شود این گروه با محدودیت چندانی مواجه نشوند، اما مصرف‌کننده واقعی عملاً از بازار حذف شده است.»
وی گفت: «خودروسازان مونتاژی در شرایطی قرار دارند که قیمت فروش کارخانه آن‌ها تقریباً با قیمت بازار برابر است. تولیدکنندگان ناچارند حداقل هزینه عملیاتی را پوشش دهند، وگرنه با ورشکستگی روبه‌رو می‌شوند. این موضوع باعث شده توان سرمایه‌گذاری و تحقیق و توسعه نیز کاهش یابد.»
کاکایی ضمن اشاره به تحریم‌ها و مکانیسم ماشه اضافه کرد: «حتی اگر تحریم‌ها برداشته شود، تورم داخلی و سیاست‌های اقتصادی غلط همچنان فشار بر بازار خودرو را حفظ می‌کند. مکانیزم ماشه یا فشارهای بین‌المللی ممکن است هزینه‌های تولید را افزایش دهد، اما اثر عمده بر قیمت‌ها به سیاست‌های داخلی بازمی‌گردد.»
بیشتر بخوانید؛
بازار خودرو خریدار ندارد
وی تاکید کرد که پیش‌بینی وضعیت نیمه دوم سال دشوار است: «رشد یا کاهش قیمت خودرو بستگی مستقیم به نرخ ارز، تورم و وضعیت قدرت خرید مردم دارد. اگر جهش ارزی رخ دهد، قیمت‌ها به سرعت بالا خواهند رفت. در غیر این صورت بازار با رکود سنگین باقی می‌ماند و تقاضای واقعی مصرف‌کننده تغییری نخواهد کرد.»
کاکایی تصریح کرد که سیاست‌های کوتاه‌مدت و افزایش قیمت‌های دستوری هیچ راهکاری برای بهبود بازار خودرو ایجاد نمی‌کنند و تنها فشار اقتصادی بر مصرف‌کننده را بیشتر می‌سازند.
وی ضمن اشاره به تجربه کشورهای دیگر گفت: «وقتی تورم مزمن بر اقتصاد تحمیل شود، فقرا فقیرتر و طبقه متوسط نابود می‌شود. نمونه آن را می‌توان در صنایع مختلف و حتی در کشورهای نفت‌خیز مانند ونزوئلا مشاهده کرد.»
وی تاکید کرد که تنها راهکار واقعی، اصلاح سیاست‌های اقتصادی کلان و کنترل تورم است. «تا زمانی که کسری بودجه، چاپ پول و سیاست‌های غلط ادامه داشته باشد، خودرو و سایر کالاهای اساسی همچنان در دسترس اقشار متوسط و ضعیف قرار نخواهند گرفت. افزایش تولید یا واردات به تنهایی قادر به حل مشکل نیست.»
کاکایی در پایان گفت: «بازار خودرو در نیمه دوم سال همچنان با رکود شدید مواجه است و تنها در صورت اصلاح ساختار اقتصادی و سیاست‌گذاری مناسب، امکان بازگشت تعادل و تقاضای واقعی وجود خواهد داشت. مصرف‌کنندگان باید بدانند که مشکلات بازار خودرو، صرفاً مربوط به تولید یا عرضه نیست، بلکه نتیجه تورم مزمن و سیاست‌های اقتصادی کلان است.»
۲۲۳۲۲۴
