ارزیابی قائم مقام دبیر کل حزب اعتماد ملی از افزایش اختیارات شوراها/ تجربه ۲۵ ساله برگزاری انتخابات شوراها در ایران چیست؟
«اسماعیل گرامی‌مقدم» قائم مقام دبیر کل حزب اعتماد ملی گفت: هرچند اختیارات شوراها در ایران کمتر از نمونه‌های موفق بین‌المللی است، اما به هر حال گامی موثر در مشارکت مردم برای تعیین سرنوشت خود در بخش‌ها، روستاها و شهرستان‌ها به شمار می‌آید.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، «اسماعیل گرامی‌مقدم» قائم مقام دبیر کل حزب اعتماد ملی، درباره ضرورت پرشور بودن انتخابات شهر و روستا و مشارکت مردم در آن، گفت: انتخابات شوراها یکی از مردمی‌ترین انتخابات است، زیرا حتی روستاهای کوچک نیز برای تعیین سرنوشت و مدیریت خود آماده می‌شوند تا مردم در حکمرانی نقش داشته باشند. به همین دلیل، می‌توان گفت انتخابات شوراها، از شاخص‌های اصلی و در حقیقت معیار و ویترین دموکراسی به شمار می‌رود.
بنا بر روایت ایرنا،وی با بیان اینکه انتخابات شوراها فراگیر است و گستره وسیعی از سرزمین ایران را در بر می‌گیرد، به طوری که مردم را در قدرت سهیم می‌کند و یکی از مهمترین ارکان دموکراسی محسوب می‌شود، افزود: این انتخابات، نسبت به انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری از محدودیت‌های کمتری برخوردار است و مردم در اداره جامعه خود در سطح شورا و اختیارات آن نقش ایفا می‌کنند که امر بسیار مهمی است.
قائم مقام دبیر کل حزب اعتماد ملی، انتخابات شوراهای شهر و روستا را از آزادی نسبتا بالایی برخوردار دانست و تصریح کرد: هرچند اختیارات شوراها در ایران کمتر از نمونه‌های موفق بین‌المللی است، اما به هر حال گامی موثر در مشارکت مردم برای تعیین سرنوشت خود در بخش‌ها، روستاها و شهرستان‌ها به شمار می‌آید.
گرامی مقدم در ارزیابی خود از اهمیت شوراها به عنوان نهادهای اجتماعی و ضرورت پرهیز از سیاسی‌کاری و تمرکز بر حل مشکلات اجتماعی گفت: هیچ انتخاباتی، حتی انتخابات شوراها، غیرسیاسی نیست، زیرا احزاب و گروه‌ها برنامه‌ها، سلیقه‌ها و خط‌مشی‌های خود را ارائه می‌دهند و مردم نیز براساس این گرایش‌ها رأی می‌دهند.
وی اظهار کرد: بنابراین، ماهیت شوراها صرفاً اجتماعی نیست؛ شوراها در واقع نقش مهندسی و توسعه دارند و توسعه بدون رویکرد سیاسی معنا ندارد. در بسیاری از کشورها نیز احزاب در انتخابات شوراها فعالانه شرکت می‌کنند.هیچ انتخاباتی، حتی انتخابات شوراها، غیرسیاسی نیست، زیرا احزاب و گروه‌ها برنامه‌ها، سلیقه‌ها و خط‌مشی‌های خود را ارائه می‌دهند و مردم نیز براساس این گرایش‌ها رأی می‌دهند.
قائم مقام دبیرکل حزب اعتماد ملی تاکید کرد: برداشت اشتباهی است، اگر فکر کنیم شوراها فقط کارکرد اجتماعی دارند. هرچند در ایران اختیارات شوراها محدود است، اما در برخی کشورها حتی امور مهمی مانند مدیریت نرخ کالاها و مصرف مردم بر عهده شوراهاست. به عنوان مثال شوراها، شهردار را انتخاب می‌کنند و شهرداری تنها یک نهاد اجرایی نیست، بلکه دارای ابعاد اجرایی، امنیتی و سیاسی است که همه آنها به سیاست‌گذاری‌ها و رویکردهای شوراها مرتبط می‌شود.
گرامی مقدم اضافه کرد: این موضوع به معنای دخالت مستقیم شورا در سیاست نیست، بلکه نشان می‌دهد که سیاست‌ها و رویکردهایی که شوراها دنبال می‌کنند، براساس معیارهایی است که مردم با رأی خود انتخاب می‌کنند و این سیاست‌ها در حوزه توسعه اعمال می‌شود.
وی در ارزیابی خود از دیدگاه کارشناسان مبنی بر اینکه شوراها به دلیل ورود به دعواهای سیاسی به جای خدمات‌رسانی به مردم و رفع آسیب‌های اجتماعی به هدف اصلی خود دست نیافته و در عملکردشان شکست خورده‌اند، گفت: کارشناسان ممکن است تخصص‌شان در حوزه آسیب‌شناسی اجتماعی باشد. بالاخره تنها بخشی از مسئولیت‌های شوراها مربوط به ساماندهی مسائل اجتماعی مانند کمک به آسیب‌دیدگان و متکدیان و نهادهای مدنی است که البته سهم اندکی از وظایف شورا را تشکیل می‌دهد.
قائم مقام دبیرکل حزب اعتماد ملی افزود: اما عمده کار شوراها توسعه است؛ توسعه‌ای که ابعاد گسترده اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در بر می‌گیرد. شوراها و شهرداری‌ها کم‌کاری در حوزه‌های فرهنگی، ساخت‌وساز و توسعه شهرها و روستاها ندارند و در این زمینه فعالیت‌های بسیار انجام داده‌اند.
عملکرد شوراها نباید صرفاً به عنوان سیاسی‌کاری تعبیر شود
گرامی مقدم با بیان اینکه از آنجا که رویکرد شوراها باید بازتاب‌دهنده سلیقه و انتخاب مردم باشد، طبیعی است که رنگ و لعاب گرایش‌های سیاسی به خود بگیرد، گفت: بنابراین نباید عملکرد شوراها صرفاً به عنوان سیاسی‌کاری تعبیر شود. معتقدم شوراها در کشور فراز و نشیب‌هایی داشته‌اند، اما به طور کلی انتخابات شوراها باعث افزایش مشارکت عمومی مردم در تصمیم‌گیری‌های قدرت شده است.
وی پیرامون عملکرد شوراها در ادوار گذشته و برآورده کردن انتظارات مردم، اظهار کرد: پس از نزدیک به ۲۵ سال تجربه برگزاری انتخابات شوراها ما این تجربه را اندوخته‌ایم که زمان آن رسیده که قانون شوراها اصلاح شود و اختیارات این نهادها به‌طور قابل‌توجهی افزایش یابد. با افزایش اختیارات شوراها، می‌توان به سمت تشکیل دولت کوچکتر حرکت کرد.
با افزایش اختیارات شوراها، می‌توان به سمت تشکیل دولت کوچکتر حرکت کرد
قائم مقام دبیرکل حزب اعتماد ملی با بیان اینکه همه ما از دولت‌های بزرگ و حجیم ناراضی هستیم و معتقدیم دولت باید کوچکتر و کارآمدتر شود، بیان کرد: برای تحقق این هدف، بخشی از اختیارات دولت باید به شوراها واگذار شود، چون بسیاری از مسائل اقتصادی و سیاسی مربوط به مناطق و شهرهای خاص است و تصمیم‌گیری درباره آنها باید در همان سطح محلی انجام شود. برای مثال، چرا باید نرخ آرد در پایتخت با شهری ۵۰ هزار نفری یکسان باشد؟ یا در مسائل مشابه، هر منطقه باید اختیار تصمیم‌گیری داشته باشد. بنابراین باید اختیارات به شوراها تفویض شود.
گرامی‌مقدم خاطرنشان کرد: انتخاب شهردار توسط شوراها یکی از نقاط قوت این نهاد است، چراکه شهردار به شکل غیرمستقیم توسط مردم انتخاب می‌شود و اگر عملکرد وی مورد رضایت نباشد، در دوره بعد مردم به گرایش سیاسی دیگری رأی می‌دهند.
وی با بیان اینکه در واقع، هر انتخاباتی ماهیتی سیاسی دارد و قانونگذار نیز این روند را به منظور گردش قدرت و فراهم کردن حق انتخاب برای مردم پیش‌بینی کرده است، تاکید کرد: اگر عملکرد یک جریان یا حزب در شوراها رضایت‌بخش نباشد، مردم این فرصت را دارند که در دوره بعد به گزینه‌های دیگر رأی دهند. بنابراین، برگزاری انتخابات شوراها به همین منظور است که مردم بتوانند سرنوشت خود را بر اساس سیاست‌ها و گرایش‌های مختلف تعیین کنند.
حزب اعتماد ملی حضور پررنگی در انتخابات خواهد داشت
قائم مقام دبیرکل حزب اعتماد ملی درباره برنامه‌های حزب متبوعش در انتخابات شوراهای شهر و روستا گفت: حزب اعتماد ملی همراه با دیگر احزاب اصلاح‌طلب حتماً در قالب جبهه اصلاحات برنامه‌هایی برای حضور در انتخابات شوراها خواهد داشت. ما این انتخابات را فرصتی مغتنم برای خدمات‌رسانی به مردم و ارائه تجربیات گذشته می‌دانیم تا بتوانیم وضعیت زندگی و مشکلات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مردم در حوزه‌های انتخابیه را بهبود ببخشیم. حزب اعتماد ملی مانند سایر احزاب، قطعا برنامه‌ای برای حضور فعال و پررنگ‌تر در انتخابات خواهد داشت.
انتخابات تناسبی یا همان انتخابات فهرستی، گامی مهم در جهت حزبی شدن انتخابات است. در دنیای امروز، کشورهایی که در مسیر دموکراسی پیشرفت کرده‌اند، اغلب دارای قوانین انتخاباتی حزبی هستند
گرامی‌مقدم در تشریح انتظار از شوراها، گفت: انتظاری که مردم از شوراها دارند، سرعت بیشتر در توسعه شهرهاست. مردم می‌گویند قدرت باید به شوراها واگذار شود تا کمتر درگیر بروکراسی‌های پیچیده اداری باشیم، زیرا در دولت، بروکراسی مانع توسعه می‌شود. اما در شوراها، به واسطه یک جمع کوچک، سیاست‌گذاری‌ها سریع‌تر و موثرتر انجام می‌شود. برای مثال، تعیین نرخ بلیت اتوبوس در تهران، نرخ خدمات باشگاه‌های ورزشی و هنری، نرخ تراکم ساخت‌وساز و چگونگی اداره شهر به گونه‌ای که به رفاه عمومی مردم منجر شود، از جمله انتظارات مردم است. بنابراین هدف اصلی شوراها باید رساندن رفاه به مردم در شهر، روستا یا شهرستان باشد.
وی در ارزیابی خود از برگزاری انتخابات شوراهای شهر و روستا به صورت تناسبی، تصریح کرد: انتخابات تناسبی یا همان انتخابات فهرستی، گامی مهم در جهت حزبی شدن انتخابات است. در دنیایی که امروز شاهد آن هستیم، کشورهایی که در مسیر دموکراسی پیشرفت کرده‌اند، اغلب دارای قوانین انتخاباتی حزبی هستند؛ به این معنا که احزاب برنامه‌های خود را ارائه می‌کنند و مردم به آنها رأی می‌دهند.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه ما هنوز با چنین وضعیتی فاصله داریم، اما برگزاری انتخابات به شکل تناسبی به این معناست که مردم هنگام مشارکت در انتخابات، کاملاً بازنده نباشند، گفت: در روش تناسبی، مردم به چند فهرست رای می‌دهند و براساس نسبت آرا، کرسی‌ها تقسیم می‌شود. یعنی در یک لیست ۲۱ نفره در تهران، ۱۵ کرسی به حزبی تعلق می‌گیرد که بیشترین آرا را کسب کرده و مابقی کرسی‌ها بین دیگر احزاب با توجه به سهم آرا توزیع می‌شود. این سیستم عملاً انگیزه مشارکت مردم و احزاب سیاسی را افزایش می‌دهد.
گرامی مقدم اضافه کرد: به نظر من این یک گام موثر به سمت حزبی شدن انتخابات است و این بزرگترین خدمت به نظام است که به جای پاسخگویی مستقیم حکومت، احزاب سیاسی مسئول عملکرد خود باشند. براساس قانون، قرار است انتخابات تناسبی در ۵ یا ۶ کلانشهر برگزار شود و در شهرهای بالای ۵۰۰ هزار نفر جمعیت، انتخابات شوراها به صورت تناسبی و فهرستی برگزار خواهد شد.
۳۱۲۲۱
